De Doornen Kroon, later genaamd de Bijbel

Gerard, zoon van wijlen Willem Janszn, broodbakker, verkocht 3 Maart 1617 (Reg. n°. 342 f. 209) dit huis, dat toen gezegd werd te zijn huis met erf en tuin, genaamd de Doornen Kroon, staande in de Kerkstraat tusschen dat eertijds van mr. Jan Millinck, nu van Aert Jacobszn. schrijnwerker, ex uno en dat voorheen van Hans van Gangel, nu van Jacob Dierckszn Heys, ex alio, aan Jan, zoon van Gerard van Groeningen, ruiter in de Compagnie van den Baron van Grobbendonck, gouverneur van den Bosch. De kinderen en erfgenamen van genoemden Jan van Groeningen c.s. verkochten 21 November 1639 (Beg. n°. 383 f. 66) dat huis aan Geraert Jacobszn van Weert; deze verkocht het 16 November 1645 (Reg. n°. 426 f. 48) weder - als wanneer het omschreven werd als: „huys, erve ofte ledige plaetse, pompe, coockhuys, achterhuys, etc, gemeynlick genoempt de Doorne Croone” staande in de Kerkstraat tusschen het huis van Jacob, zoon van wijlen Aert Jacobszn, schrijnwerker, Marktwaarts ex uno en dat van Nicolaes Geraertszn van Someren, Kerkwaarts ex alio, - aan Hans of Jan Janszn van Turnhout, boekverkooper; het werd daarop genaast door Symon Janszn van Turnhout als man van Mayken, dochter van Hugo van Berckel en zuster van Judith, de vrouw van Geraert Jacobszn van Weert voornoemd, doch genoemde Hans of Jan Jansz van Turnhout blijkt ten slotte toch daarvan eigenaar te zijn geworden.

Deze, die aanvankelijk Katholiek was, werd in het jaar 1630 Protestant (Zie Dl. I p. 106) en deed toen van zijne veranderde gezindheid blijken niet alleen door den naam van dit huis, dat hij toen als huurder zal bezeten hebben, te veranderen in dien van den Bijbel, maar ook door toen aldaar onderscheidene anti-Katholieke boekjes ter perse te leggen. (Taxandria XII p. 208, alwaar ook nog de meening wordt uit-

Zijn broeder en zuster waren Pieter en Johanna van Turnhout, welke laatste gehuwd was met Gijsbert Anthonijszoon Coremans.

Hij huwde met: 1°. 19 Februari 1636 Theodora van Dooren; 2°. Ida van Daverveldt, en overleed omstreeks het jaar 1676, van zijne eerste vrouw o.a. nalatende 1) eenen zoon Jacobus, die 7 Sept. 1638 in het R.K. bedehuis van St. Jan te den Bosch R.K. gedoopt was; deze erfde van zijnen vader het hierbedoeld huis met de boekdrukkerij en zette die daarin tot aan zijnen dood voort. Diens vrouw was Helena Vos, welke hem deze kinderen schonk, die allen R.K. gedoopt werden: Johannes Philippus; Henrica en Johanna Maria. Nadat zij weduwe van hem geworden was schijnt zij zijne boekdrukkerij te hebben voortgezet, doch daarmede slechte zaken te hebben gemaakt, want de curator over haren geabandonneerden boedel verkocht den 14 Januari 1722 (Reg. n°. 540 f. 148) het huis de Bijbel, dat blijkens de daarvan opgemaakte akte aan haren man 29 September 1676 bij scheiding was aangekomen en in 1722 stond tusschen het huis der Wed. Ackersclyck 2) Marktwaarts ex uno 3), en het huis van Dirck van de

Het blijkt niet, dat deze laatste echtelieden boekdrukkers waren of in dit huis de boekdrukkerij lieten voortzetten; waarschijnlijk was noch het een noch het ander het geval en zal alzoo Helena Vos de laatste geweest zijn, die in dit huis eene boekdrukkers-affaire uitoefende. Van laatstgenoemde echtelieden erfden dit huis hunne kinderen Gerardus en Dirkje van Heel, alsmede de kinderen van hunnen vooroverleden zoon Lucas van Heel; dezen verkochten het 20 Januari 1749 (Reg. n°. 565 f. 5) aan Dirkje van Heel voornoemd, die de echtgenoote was van Jan Willem Knoop; het werd toen gezegd te grenzen Marktwaarts aan het huis van mr. Nicolaas de Blankendael 5) en Kerkwaarts aan dat der kinderen van wijlen den broodbakker Pieter van Lier, die afkomstig was van Bokhoven en daarom wel niet zal geweest zijn van dezelfde familie als het Bossche geslacht van Lier; diens huis, dat aan den hoek der Korte Putstraat stond, werd de Grutmeulen genaamd.